Enflasyon, ekonomi politikalarının bir sonucu olarak ve küresel piyasaların seyrine paralel olarak bir değer almaktadır. Enflasyon en basit tabiri ile “fiyat düzeyinin sürekli ve hissedilir olacak şekilde artışı” olarak açıklanabilir. (Bkz. Enflasyon Nedir?)
2023 yılı için enflasyon oranı TÜİK tarafından açıklanmış ve yıllık enflasyonun yüzde 64,77 olduğu belirtilmişti. 2022 yılı için enflasyon %36,08 iken 2023 yılında %64,77’ye yükselmiştir. Bu artış, Türkiye’de uygulanan ekonomi politikalarının bir sonucu olarak değerlendirilmektedir.
İçerikler
Diğer Ülkelerde Enflasyon Verileri
Ülkemizde enflasyon sürekli artış gösterirken örnek aldığımız Avrupa ülkelerinde enflasyon hızlı bir düşüşe geçmiş durumda. Özellik gıda enflasyonu sıfıra yaklaşırken ülkemizde üç haneli rakamlara yaklaş durumda.
Öncelikle en düşük enflasyona sahip 15 ülkeyi paylaşalım.
| Sıra | Ülke | Enflasyon (%) |
|---|---|---|
| 1 | İsviçre | 1,8 |
| 2 | Japonya | 1,9 |
| 3 | Suudi Arabistan | 2,2 |
| 4 | Katar | 2,3 |
| 5 | Kuveyt | 2,4 |
| 6 | Umman | 2,5 |
| 7 | Bahreyn | 2,6 |
| 8 | Çin | 2,7 |
| 9 | Tayland | 2,8 |
| 10 | Brunei | 3,0 |
| 11 | Vietnam | 3,1 |
| 12 | Laos | 3,2 |
| 13 | Rusya | 3,3 |
| 14 | Kazakistan | 3,4 |
| 15 | Endonezya | 3,5 |
Bu tabloda, ülkelerin enflasyon rakamları, tüketici fiyat endeksi (TÜFE) veya benzeri bir endeks temel alınarak hesaplanmaktadır. Enflasyon rakamları, bir ülkedeki mal ve hizmetlerin fiyatlarındaki bir yıllık değişimi göstermektedir.
Tablodan da görülebileceği gibi, 2023 yılında en düşük enflasyon rakamı, İsviçre’de gerçekleşmiştir. İsviçre’de enflasyon oranı, 2022 yılındaki %1,9’dan 2023 yılında %1,8’e gerilemiştir. Bu düşüş, İsviçre’nin güçlü ekonomisinin ve düşük faiz oranlarının bir sonucudur.
Japonya’da enflasyon oranı, 2022 yılındaki %2,1’den 2023 yılında %1,9’a gerilemiştir. Bu düşüş, Japonya’nın düşük faiz oranları ve zayıf ekonomik büyümesinin bir sonucudur.
Aşağıdaki tabloda 2023 yılı için en yüksek enflasyona sahip 15 ülkeyi görebiliyoruz.
| Sıra | Ülke | Enflasyon (%) |
|---|---|---|
| 1 | Venezuela | 1.640,7 |
| 2 | Zimbabve | 191,7 |
| 3 | Lübnan | 208,9 |
| 4 | Suriye | 192,1 |
| 5 | Afganistan | 72,6 |
| 6 | Türkiye | 64,77 |
| 7 | Arjantin | 61,3 |
| 8 | Sudan | 58,6 |
| 9 | Mısır | 54,3 |
| 10 | Irak | 52,5 |
| 11 | Güney Afrika | 51,1 |
| 12 | Mozambik | 49,8 |
| 13 | Etiyopya | 36,4 |
| 14 | Ermenistan | 26,6 |
| 15 | İran | 43,4 |
Bu tabloda, ülkelerin enflasyon rakamları, tüketici fiyat endeksi (TÜFE) veya benzeri bir endeks temel alınarak hesaplanmaktadır. Enflasyon rakamları, bir ülkedeki mal ve hizmetlerin fiyatlarındaki bir yıllık değişimi göstermektedir.
Tablodan da görülebileceği gibi, 2023 yılında en yüksek enflasyon rakamı, Venezuela’da gerçekleşmiştir. Venezuela’da enflasyon oranı, 2022 yılındaki %65,37’den 2023 yılında %1.640,7’ye yükselmiştir. Bu artış, Venezuela’da devam eden ekonomik krizin bir sonucudur.
Türkiye’de enflasyon oranı, 2022 yılındaki %36,08’den 2023 yılında %64,77’ye yükselmiştir. Bu artış, Türkiye’de uygulanan ekonomi politikalarının bir sonucu olarak değerlendirilmektedir.
Dünya enflasyon haritası 2023 yılı için yayımlanmış ve Sözcü tarafından görsel olarak hazırlanmıştır. Yukarıda 15 ülke için verdiğimiz detaylı enflasyon verilerini aşağıdaki dünya enflasyon haritası üzerinden görebilirsiniz.
FED Faiz Açıklaması ve Enflasyon
FED 2024 yılı Ocak ayının son faiz kararını 31 Ocak günü açıkladı. Yaptığı açıklamada faizi düşürmeyerek sabit tutma kararı aldı. Aldığı bu karar ile ABD tarihindeki en yüksek faiz oranı sabit kalmış oldu. FED faiz kararı sonrasında mart ayında faiz indirim beklentileri de düşmüş oldu.
ABD Merkez Bankası (Fed) faiz kararını açıkladı. Federal Açık Piyasa Komitesi’nin (FOMC) bugünkü toplantısından federal fonlama faizini yüzde 5,25-5,50 aralığında sabit tutma kararı çıktı. Karar, oybirliğiyle alındı.
Fed’in sonraki faiz kararları, 20 Mart ve 1 Mayıs tarihlerinde açıklanacak.
FED’in faiz kararı bir çok ülkede enflasyon değerinin değişmesine neden olmaktadır. Dolar kurunun bir çok ülkede kullanılması ve en geçerli döviz olması, FED’in kararları ile doların güçlenmesi bizim gibi ülkelerde yerel para biriminin değer kaybetmesi ile sonuçlanmaktadır. Bu sonuç ise beraberinde enflasyonu getirmektedir.
Ekonomisi dışa bağlı olan ve yaptığı ithalatı ihracatından çok daha fazla olan ülkelerde döviz kurunun çok küçük oynaması bile büyük etkilere neden olmaktadır. Enflasyonun düşürülmesi için ekonomi politikalarının istikrarlı ve etkili olması ile üretimin desteklenmesi gerekmektedir.
FED’in faiz kararı sonucunda ABD borsalarında bir miktar düşüş olsa da Dolar kuru bir çok para birimi karşısında değer kazandı. Ülkemizde de 31 Ocak 2024 günü %0,3 gibi bir yükseliş görüldü.
FED’in faiz kararı sonrasında ons altın fiyatları da dalgalandı. 31 Ocak gününün sonunda ons altın 2033 dolar ve gram altın 2002 TL seviyelerinde günü kapattı.
Enflasyon Nasıl Düşer?
Türkiye’de enflasyon değerinin düşmesi için uzun bir sürece ihtiyaç bulunmaktadır. Merkez bankası enflasyon tahminleri 5 yıl sonrasında %12 civarında enflasyon olacağı yönündedir. Önümüzdeki yıllarda %40 ve %30 civarı enflasyon devam edecektir. Ekonomi politikalarının sonucu olarak enflasyon ülkemizde uzun yıllardır devam etmiş ve devam edecektir.
Yukarıdaki videoda ülkelerin 1964 yılı ve 2019 yılları arasındaki enflasyon değişimleri görünmektedir. Türkiye’nin enflasyon değişimini videoda yer alan grafik üzerinde takip edebilirsiniz. 2023 yılında enflasyon daha yüksek olup videoda yer almamaktadır.
